Kolibrie als inspiratie voor windmolen

Bericht van TECHGELDERLAND in De Gelderlander van 17 april 2021. Foto’s van Raphael Drent

Het thema van de Techniekwedstrijd Rivierenland 2021 is Molens. Vijftien basisscholen doen met ruim 370 leerlingen uit groep 7 en 8 mee aan de 17e editie van deze techniekwedstrijd. Maas (11) en Niklas (12) van de Sint Willibrordusbasisschool in Herveld werken aan een bijzondere molen, met wieken die werken als de vleugels van een kolibrie. ‘Dan hebben mensen er minder last van.’

   Onderwijzer Guido Lazet en 2 scholieren bezig met techniek.

Niklas (12) zag in het nieuws op televisie een filmpje over een kolibrie. Dat bracht hem op het idee om de beweging van de vleugels van dit bijzondere vogeltje te gebruiken voor de windmolen, die hij samen met Maas (11) aan het bouwen is. ‘Kolibries maken achtjes met hun vleugels. Daarmee kun je stroom opwekken’, legt Niklas uit. Maas vult aan: ‘Een kolibrie-windmolen bestaat nog niet. We zijn nu het mechanisme aan het ontwerpen, waarmee we die beweging kunnen omzetten in stroom.’
Niklas en Maas zitten in de Plusklas van groep 8 van de Sint Willibrordusbasisschool in Herveld en doen mee met de jaarlijkse Techniekwedstrijd Rivierenland. Bouw een molen waarbij je laat zien hoe windenergie wordt gebruikt om energie op te wekken, of om graan te malen, of om te zagen en maak daarvan een werkend technisch model, luidt de opdracht van de Techniekwedstrijd Rivierenland 2021. Alle deelnemende teams hebben begin dit jaar een pakket met bouwmaterialen gehad, bestaande uit latjes, MDF-platen, spijkers, schroeven, lijm en verf.

Last van grote windmolens

‘Het is een hele leuke opdracht, waarbij je veel techniek kunt gebruiken’, vindt Niklas. ‘Er is steeds meer stroom nodig in Nederland. Bijvoorbeeld omdat meer mensen met elektrische auto’s gaan rijden. Veel mensen hebben last van het geluid en de slagschaduw van grote windmolens. We willen een oplossing zoeken en laten zien dat je ook met minder overlast stroom kunt produceren. Ik hoop dat we veel mensen blij kunnen maken.’ Maas knikt: ‘Als je kleinere windmolens maakt, zijn die ook minder schadelijk voor trekvogels.’
Het Ruimtestation is een plek in de Willibrordusschool waar de leerlingen met techniek werken en kennismaken met biologie en scheikunde. Leerkracht Guido Lacet benadrukt hoe belangrijk het is als kinderen al jong met techniek in aanraking komen. ‘Kinderen zitten vaak lang stil in de klas. Hier kunnen ze met hun handen werken, dingen bedenken en maken. Je ziet dat de denkers worden gestimuleerd door de doeners. Gewoon proberen of iets werkt en als het niet lukt wat anders bedenken.’

Stappenplan

Met Maas en Niklas bespreekt Guido Lacet de voortgang van hun project voor de Techniekwedstrijd. ‘Hebben jullie al nagedacht over de techniek waarmee je de energie van de wieken wil overbrengen? Met tandwielen of met een kettingsysteem?’ Maas en Niklas denken aan tandwielen. Ze leggen uit hoe ze dat denken aan te pakken. ‘Oké, qua techniek zit het wel goed’, constateert Guido Lacet. ‘En hoe is het met jullie stappenplan? Een goede planning is belangrijk. Jullie hebben de neiging om van fase 2 het ontwerpen meteen naar fase 4 het uitwerken te gaan. Ik mis fase 3, het plannen en het vastleggen van jullie stappenplan nog.’
Het bijhouden van een logboek van het project is een van de onderdelen die de jury van de Techniekwedstrijd beoordeelt. ‘Dat hoort bij de 21ste eeuwse vaardigheden, zoals brainstormen, maar ook het vastleggen van afspraken, wie doet wat’, legt Theo van Bijsteren uit. Hij is coördinator van de Techniekwedstrijd. ‘Teams kunnen ook een digitaal item insturen, een filmpje of een animatie van hun project. Daar kunnen ze bonuspunten mee verdienen.’

Meer onderzoek doen

Maas meldt dat ze meer onderzoek moeten doen naar de werking van tandwielen. ‘Ik snap het nog niet helemaal.’ Dat gebeurt een volgende les, net als het maken van een stappenplan. Ze hebben ook nog tijd om aan hun project te werken. Niklas verheugt zich op de wedstrijd. ‘Er worden veel verschillende molens gebouwd, ik ben heel nieuwsgierig wat andere kinderen bedenken en maken.’
Dat wordt op 14 juni duidelijk, wanneer alle vijftien werkstukken (één per school vanwege Covid 19) worden ingeleverd bij Bouwmensen in Geldermalsen. De Techniekwedstrijd is vorig jaar vanwege de Covid 19-maatregelen afgeblazen. Dit keer is de jurering door deskundigen en de kinderjury apart op 16 juni. Daarna komt de uitslag op de website van de Techniekwedstrijd te staan.
De prijzen worden door de schoolbegeleiders van de Techniekwedstrijd op de winnende scholen zelf uitgereikt. ‘Andere jaren konden de scholieren allemaal komen kijken naar de werkstukken, dat kan dit jaar helaas niet’, zegt Theo van Bijsteren.

De prijsuitreiking van de Techniekwedstrijd is op 16 juni. De winnaar ‘verdient’ technisch lesmateriaal ter waarde van 250 euro.